Ryszard Bandosz, urodzony 22 sierpnia 1947 roku w Gryficach, to postać o zróżnicowanej biografii. Z wykształcenia jest politologiem, co świadczy o jego zainteresowaniu naukami społecznymi oraz politycznymi. Jednak jego życie zawodowe nie ogranicza się jedynie do tej dziedziny.
W przeszłości pracował jako kolejarz, co umożliwiło mu zdobycie doświadczeń w branży kolejowej. Jest także uznawanym twórcą ekslibrisów, co wskazuje na jego artystyczną pasję i zdolności plastyczne.
Życiorys
Mieszka w Warszawie i pełnił rolę rzecznika prasowego warszawskiego Oddziału Regionalnego PLK. Nie posiada formalnego wykształcenia plastycznego, jednak jego pasje artystyczne i zaangażowanie w temat ekslibrisów są niepodważalne. Ryszard Bandosz jest nie tylko miłośnikiem, ale także utalentowanym twórcą oraz kolekcjonerem ekslibrisów, w szczególności tych związanych z tematyką kolejową.
Jego prace tworzone z pasją znajdują się zarówno w zbiorach krajowych muzeów, jak i w rękach prywatnych kolekcjonerów poza granicami Polski. Bandosz jest również autorem wielu artykułów prasowych oraz współautorem książek, takich jak Turystyka i sport w ekslibrisie polskim, wydanej w Warszawie w 1988 roku (Sport i Turystyka, ISBN 83-217-2724-7), oraz Motywy warszawskie w ekslibrisie opublikowanej w 1999 roku (ISBN 83-908065-7-6).
W swojej karierze uzyskał liczne nagrody i wyróżnienia w różnorodnych konkursach oraz na wystawach. Był również organizatorem wielu wystaw, w tym w Klubie Kolejarza w Warszawie oraz Pierwszej Międzynarodowej Wystawy Ekslibrisu Kolejowego w Bydgoszczy w 1986 roku, która prezentowała jego kolekcję. Wystawom tym towarzyszyły katalogi, w tym jeden autorstwa Józefa Tadeusza Czosnyki. Na jego ekslibrisy postawiono także odpowiednio zaaranżowane ekspozycje w Warszawskiej Galerii Ekslibrisu, w Galerii Ekslibrisu w Krakowie oraz w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi.
Bandosz był jednym z członków założycieli Polskiego Towarzystwa Miłośników Ekslibrisów i aktywnie uczestniczył w pracy Kolegium Redakcyjnego czasopisma Ekslibris Polski. Poza tym przez wiele lat był częścią redakcji pisma dla miłośników ekslibrisów Ex Bibliotheca, wydawanego przez Warszawską Galerię Ekslibrisu, gdzie opublikował wiele swoich artykułów (choć od 2009 roku pismo już się nie ukazuje).
Jako autor licznych ekslibrisów, przeważnie w formie linorytów, Ryszard Bandosz tworzy z zaangażowaniem prace nie tylko dla siebie, lecz także dla przyjaciół, znajomych, bibliotek publicznych, muzeów oraz różnych instytucji. Około 2/3 jego dorobku trafiło do prywatnych księgozbiorów.
Tematyka jego ekslibrisów jest bardzo zróżnicowana. Obrazy przedstawiają motywy przyrodnicze, takie jak ptaki, zwierzęta, rośliny oraz kwiaty, ale także ludzkie postacie w różnych sytuacjach. Prace te mają wiele elementów heraldycznych oraz nawiązania do kultury żydowskiej, co bywa wynikiem fascynacji Bandosza kulturą Żydów w Polsce oraz judaistycznymi księgozbiorami. Jego ekslibrisy odzwierciedlają także architekturę, prezentując wiernie autentyczne obiekty, głównie z Polski, ale również różnorodne motywy techniczne, często w humorystyczny sposób.
5 lutego 2019 roku zainaugurowano w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi najnowszą wystawę jego prac, będącą już 101. w historii tej Galerii. Premiera została opisana w wikinews pod tytułem: 101. wystawa w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi „Ryszard Bandosz. Ekslibrisy. Sibi et Amicis. Pożegnanie”.
Podczas uroczystości, 17 września 2018 roku Ryszard Bandosz otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Opis tej ceremonii oraz dokumentację fotograficzną można znaleźć w artykule w wikinews: Działacze kultury Ryszard Bandosz i Mieczysław Borkowski odznaczeni honorową odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Opinie
Ryszard Bandosz, jako twórca niezawodny, wykazuje niezwykłe umiejętności w posługiwaniu się rylcem oraz bogactwem motywów w swoich rycinach. Wysyłając do odbiorców swoje prace, artysta udowadnia, że pomimo nieprofesjonalnego statusu, jego warsztat jest niezwykle dopracowany.
Opinie na temat jego działalności są pozytywne. Józef Tadeusz Czosnyka, wprowadzając do katalogu wystawy ekslibrisów Ryszarda Bandosza, która miała miejsce w 2001 roku w Krakowie, zwraca uwagę na znaczący dorobek artystyczny, który zasługuje na szczególne wyróżnienie.
Minione 25 lat twórczości w zakresie ekslibrisów to czas pełen owocnej pracy, w którym artysta zdołał stworzyć osobiste księgoznaki, w których przejawia się jego głębokie zaangażowanie w tematykę. Każdy stworzony przez niego ekslibris odzwierciedla jego pasję i miłość do sztuki.
Jego prace są również bogate w treści patriotyczne, nawiązując do historycznych i tradycyjnych wartości narodu. Ryszard Bandosz z całego serca oddaje się ich tworzeniu, czyniąc swoje dzieła nie tylko artystycznym wyrazem, ale i manifestacją miłości do ojczyzny.
Wykaz katalogów autorskich wystaw ekslibrisów
Oto szczegółowy wykaz prac autorskich Ryszarda Bandosza związanych z jego pasją do ekslibrisów, ukazujący różnorodność tematyczną oraz miejsca wystaw:
- Ex librisy Ryszarda Bandosza z Krakowa i Nowego Sącza z 1982 roku,
- Ryszard A. Bandosz – ekslibrisy prezentowane w Dzielnicowym Ośrodku Kultury Kraków-Podgórze w 1981 roku,
- Motywy patriotyczne oraz inne wybrane na ekslibrisach Ryszarda Bandosza, pokazane na wystawie w Mirosławskiej Kolekcji Z. Wojalskiego w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu, Łódź-Widzew z 1992 roku,
- Ryszard Bandosz z ekslibrisem w Miejskiej Bibliotece Publicznej Filii nr 9 w Gliwicach w 1992 roku,
- Wystawa ekslibrisów Ryszarda Bandosza w Warszawskiej Bibliotece Publicznej Wypożyczalni nr 75 w 1993 roku,
- Ekslibrisy Ryszarda Bandosza wystawione w Warszawie-Ursus w 1998 roku,
- Ekspozycje ekslibrisów Ryszarda Bandosza w Miejskiej Bibliotece w Grudziądzu w roku 2000,
- Ryszard Bandosz z ekslibrisami w Warszawskiej Galerii Ekslibrisu w 2000 roku,
- Ryszard Bandosz – ekslibrisy z okazji 15-lecia Krakowskiej Galerii Ekslibrisu w Krakowie w 2006 roku,
- Ekspozycja ekslibrisów z okazji 60. rocznicy urodzin Ryszarda Bandosza w Warszawskiej Galerii Ekslibrisu w 2007 roku,
- Ryszard Bandosz – ekslibrisy. Przegląd dorobku ostatnich 15 lat na wystawie z okazji 60. urodzin, Widzewska Galeria Ekslibrisu, Łódź 2007,
- Ryszard Bandosz a ekslibrisy w Sanockiej Galerii Ekslibrisu w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w 2017 roku, ISBN 978-83-61043-31-7,
- Ryszard Bandosz. Ekslibrisy. Sibi et Amicis. Pożegnanie w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi w 2019 roku, ISBN 978-83-88638-81-7, 20 stron. W katalogu znajduje się obszerny biogram autora oraz wiersz na jego cześć autorstwa Antoniego Bańkowskiego. Opracowanie katalogu Ryszard Bandosz oraz Mirosław Zbigniew Wojalski.
Przypisy
- Ryszard Bandosz. Ekslibrisy. Sibi et Amicis. Pożegnanie, Łódź 2019 r., ISBN 978-83-88638-81-7.
- Część pociągów nie dojedzie do centrum stolicy. wiadomosci.dziennik.pl. [dostęp 15.02.2014 r.]
- Jaka linia średnicowa, czyli niesmaczny odgrzewany kotlet. zm.org.pl. [dostęp 15.02.2014 r.]
- a b Ryszard Bandosz ekslibrisy. muzeumdrukarstwa.pl. [dostęp 15.02.2014 r.]
- a b c d e f g Mirosław Zbigniew Wojalski: Ryszard Bandosz – Ekslibrisy. Dorobek ostatnich 15 lat. Łódź: Widzewska Oficyna Wydawnicza Zora, 2007 r., s. 6–10. ISBN 978-83-88638-39-8.
Oceń: Ryszard Bandosz